«دیباچه»-احسان انصاری : بحران مخاطب در صداوسیما جدی تر از همیشه به نظر می رسد.از یک طرف فضای مجازی به رقیب جدی برای برنامه های صداوسیما تبدیل شده و از سوی دیگر شبکه نمایش خانگی باعث شده سریال ها و برنامه های تلویزیونی با ریزش مخاطب مواجه شود.این وضعیت تا حدودی درباره سینمای کشور نیز وجود دارد.«دیباچه» برای تحلیل و بررسی این موضوع با جواد افشار کارگردان سینما و تلویزیون گفت وگو کرده که در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.
جواد افشار در این زمینه معتقد است : ما در گذشته جلسات مختلفی با مدیران گذشته صداوسیما درباره ریزش مخاطب برنامه های صداوسیما برگزار کردیم و دیدگاه ها و نقدهای خود را مطرح کردیم. با این وجود به دلیل اینکه برخی مواضع صداوسیما مبتنی بر عقلانیت،قانون و نگاه کارشناسی پایه ریزی نشده و بیشتر براساس اعمال سلیقه مدیران وقت صداوسیما و شبکه ها در عرصه های مختلف عمل می شود. صداوسیما با یک فرایند ریزش مخاطب مواجه شده است.به دلیل رویکرد سلیقه ای صداوسیما به مرور زمان فاصله بین جامعه و مدیران صداوسیما افزایش پیدا کرده و این موضوع روی اتفاقاتی که در زمینه های مختلف اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و حتی ورزشی در کشور رخ داده و نحوه انعکاس آن در صداوسیما تأثیر گذاشته است.
کارگردان سریال گاندو ادامه داد: سانسورها،ممیزی ها و محدودیت ها در بیان موضوعات مختلف باعث شده موضوعاتی که در کف جامعه گریبانگیر مخاطب است در برنامه ها و سریال های تلویزیون نادیده گرفته شود. در چنین شرایطی مخاطب به این نتیجه رسیده خواسته ها و دغدغه های آنها مورد توجه صداوسیما قرار ندارد و اساسأ آنها دیده نمی شوند.
هنگامی که مخاطب با برنامه های تلویزیون هم ذات پنداری نکند و دغدغه ها و خواسته های خود را در آثار تولید شده مشاهده نکند به این نتیجه می رسد که دردها و خواسته های آن در برنامه های صداوسیما بیان نمی شود.هنگامی که دردها دیده نشود در نتیجه دردمندی نیز وجود نخواهد داشت.نتیجه این وضعیت فاصله صداوسیما از مخاطب و جامعه بوده و تلویزیون را به ویترینی از برنامه های گلچین شده و دسته بندی شده که برگرفته از واقعیت های جامعه نبوده تبدیل کرده است.
وی تصریح کرد: هنگامی که جامعه به این سمت کشیده می شود، دو قطبی یا چند قطبی هایی در جامعه شکل می گیرد و تلویزیون در قطبی قرار می گیرد که از بخش های مهمی از جامعه جدا می شود.در چنین شرایطی قطبی که در مقابل قطب تلویزیون قرار می گیرد دیگر تمایلی ندارد برنامه های صداوسیما را مشاهده کند و به همین دلیل فاصله ایجاد شده روز به روز عمیق تر می شود.
این کارگردان تلویزیون ادامه داد: اتفاق دیگری که در ماه های اخیر رخ داده که البته در گذشته نیز رخ داده بود، فاصله گرفتن برخی هنرمندان از صداوسیما بوده است.ظهور و بروز برخی جریان های افراطی و تندرو در این اتفاق تأثیرگذار بوده است.
برخی خود را مدعی و مالک همه جریان های فرهنگی کشور می دانند. این عده از اصول و قواعد انقلابی گری نیز مطلع نیستند اما به شدت افراطی عمل می کنند و به همین دلیل بسیاری از هنرمندان کشور به انزوا کشیده شده و خانه نشین شده اند.
واقعیت این است که این نوع برخورد حق هنرمندان نیست. ممکن است یک بازیگر،کارگردان و یا نویسنده با برخی مواضع مدیران جامعه موافق نباشد. در همه کشورهای جهان نیز این وضعیت وجود دارد.با این وجود نباید با چنین افرادی برخورد سلبی کرد و آنها را خانه نشین کرد و آنها را از حق و حقوق خود محروم کرد.
وی ادامه داد : در گذشته برخی مدیران با رویکرد اعتدالی و عقلایی به دنبال تعامل سازنده با هنرمندان بودند. به نظر می رسد در شرایط کنونی نیز نیازمند بازگشت چنین دیدگاه هایی به جامعه هنری کشور هستیم.نباید با هنرمندان به صورت چکشی برخورد شود و بلکه باید اجازه داد صداهای مختلفی در کشور شنیده شود.اگر چند صدایی در جامعه هنری وجود نداشته باشد، تک صدایی به وجود می آید و به همین دلیل تنها بخشی می توانند فعالیت کنند. در چنین شرایطی تنها بخشی از جامعه نیز از آثاری که این عده تولید می کنند استقبال خواهند کرد.
کارگردان سریال مادرانه درباره وضعیت سینمای کشور نیز گفت: نگاه تمامیت خواهانه و تک صدایی در سینمای کشور باعث شده که چند صدایی به تک صدایی تبدیل شود.هنگامی که سینمای کشور در این مسیر حرکت می کند به صورت طبیعی بخش عظیمی از اندیشه،خلاقیت،استعداد و نوآوری هایی که می تواند در بین هنرمندان پدید بیاید را از بین می بریم وبه مخاطب القا می کنیم که باید از همین تولیدات فرهنگی استفاده کند.در چنین شرایطی استعداد ها در نطفه خفه می شوند و از بین می روند.
